Dầu gốc không có trong tự nhiên mà được tinh chế từ dầu thô. Nhìn chung, khoảng 2% tổng lượng dầu thô được sản xuất trên thế giới được sử dụng để sản xuất chất bôi trơn. Tuy nhiên, để chuyển từ dầu thô sang dầu gốc, cần thực hiện một số bước.


Để bắt đầu, dầu thô trải qua hai quá trình chưng cất: Chưng cất trong khí quyển và chân không. Sau lần chưng cất thứ hai, dầu gốc trải qua quá trình phân tích kỹ lưỡng để đảm bảo chúng có kết quả kiểm tra phù hợp về các đặc tính quan trọng. Độ nhớt, độ bay hơi và độ ổn định oxy hóa là một vài ví dụ về các tính năng chính của dầu gốc. Cuối cùng, chúng ta có các loại dầu gốc đã sẵn sàng cho quá trình pha trộn với các chất phụ gia. Điều này sẽ được thảo luận trong các phần tiếp theo của series “Khái niệm cơ bản về chất bôi trơn”

Chưng cất là quá trình tách vật lý các chất, như chất lỏng và hơi, được tăng tốc bởi nhiệt độ cao. Ở quá trình chưng cất khí quyển, dầu thô được làm nóng đến nhiệt độ khoảng 400°C. Nhiệt làm tăng tốc độ khuếch tán của dầu thô thành sự phân tách chất lỏng và hơi trong tháp chưng cất. Vì chất lỏng có trọng lượng nặng hơn nên nó sẽ ở dưới đáy tháp nhiều hơn trong khi hơi bốc lên nhiều hơn trên đỉnh tháp.

Một số phân đoạn có thể được tinh chế từ dầu thô được đun nóng và thậm chí sẵn sàng để sử dụng (ví dụ như khí), nhưng chỉ dầu gốc mới trải qua quá trình chưng cất thứ hai. Quá trình chưng cất thứ hai diễn ra trong môi trường chân không, cho phép thu được các sản phẩm chưng cất có điểm sôi cao ở nhiệt độ thấp hơn, cuối cùng là dầu gốc làm sản phẩm cuối cùng.

Dầu gốc có thể được chia thành 2 nhóm chính, theo các phương pháp điều trị được sử dụng:

• Dầu gốc khoáng nhóm I và II là dầu gốc được tinh chế từ dầu thô
• Dầu gốc tổng hợp, nhóm III, là dầu gốc khoáng được tinh chế thông qua quá trình hydrocracking*, và nhóm IV và V, là dầu được tạo ra hoàn toàn bằng quá trình tổng hợp hoặc hóa học.

*Dầu gốc khoáng hydrocracking có nghĩa là bẻ gãy các phân tử nặng, có hàm lượng lưu huỳnh cao của dầu thành các phân tử có hàm lượng lưu huỳnh thấp, chất lượng tốt hơn dưới nhiệt độ và áp suất cao.  

Dầu gốc tổng hợp được tạo ra bởi một số quy trình hóa học giúp chúng hoạt động tốt hơn nhờ cấu trúc phân tử nhất quán và độ tinh khiết của chúng. Do kích thước và hình dạng nhất quán của các phân tử cũng như sự kết dính giữa chúng, sẽ có ít ma sát hơn giữa các bề mặt kim loại và hiệu suất tổng thể tốt hơn đáng kể. 

Ảnh minh họa: Phần tử dầu gốc khoáng

Ảnh minh họa: Phần tử dầu gốc tổng hợp

Các loại dầu gốc khác nhau có ảnh hưởng đến hiệu suất động cơ. Việc thêm phụ gia giúp tăng cường các hiệu ứng này và bổ sung thêm các tính năng có lợi cho chất bôi trơn:

Ảnh: Lượng phụ gia khác nhau giữa các phân khúc

Tuy nhiên, trước khi thêm bất kỳ chất phụ gia nào, cần tiến hành phân tích kỹ lưỡng tất cả các đặc tính của dầu gốc. Một vài đặc tính quan trọng là:

1. Viscosity: độ nhớt
2. Pour Point: điểm rót chảy
3. Volatillity: độ biến thiên
4. Saturates: độ hòa tan
5. Sulfur: lưu huỳnh
6. Oxidative stability: độ ổn định oxy hóa

Với các nhóm dầu gốc nhóm (IV) đã đề cập trước đó và sau khi phân tích dầu, giờ đây việc so sánh giữa tất cả các loại dầu gốc trở nên dễ dàng.

Hiện nay có một xu hướng chung,  được thúc đẩy chủ yếu bởi các tiêu chuẩn và thông số kỹ thuật về môi trường,  đều hướng tới các loại dầu gốc tổng hợp có chất lượng tốt hơn. Sự phát triển kỹ thuật của thập kỷ trước đã mang đến những thiết kế động cơ đòi hỏi công thức dầu phức tạp hơn. Trước đây, về cơ bản bạn có thể sử dụng dầu gốc khoáng cho mọi loại động cơ, nhưng các thiết kế động cơ mới nhất không còn hỗ trợ loại dầu này nữa.

Tại Wolf, chúng tôi chủ yếu sản xuất và làm việc với dầu gốc tổng hợp vì chúng cho thấy hiệu suất tốt hơn đáng kể trên tất cả các đặc tính. Điều này cũng được tính toán cho các loại dầu gốc khoáng đã trải qua quá trình tinh chế hóa học (hydrocracking), như dầu gốc tổng hợp Nhóm III.

Lợi ích của dầu gốc tổng hợp:

• Tiết kiệm nhiên liệu và cải thiện hiệu suất
• Khả năng chống biến động nhiệt độ và quá trình oxy hóa cao hơn
• Giúp bề mặt và chi tiết động cơ sạch hơn
• Kiểm soát hao mòn vượt trội
• Tăng khoảng thời gian tách nước cho chất bôi trơn

Tuy nhiên, trên thực tế một số loại xe và động cơ vẫn hoạt động tốt với dầu gốc khoáng. Điều quan trọng nhất là sự hiểu biết về các loại dầu và đảm bảo rằng bạn sẽ sử dụng đúng loại dầu bôi trơn cho loại động cơ hoặc xe của mình. Hãy tham khảo và sử dụng công cụ đề xuất trực tuyến của chúng tôi để tìm ra loại dầu phù hợp với nhu cầu xe của bạn.

Tổng kết:

• Dầu gốc có thể được tinh chế từ dầu thô hoặc được tạo ra bởi các quá trình hóa học
• Có 2 loại dầu gốc: Dầu gốc khoáng và dầu gốc tổng hợp
• Có một số đặc điểm quan trọng cần xem xét khi quyết định lựa chọn dầu gốc, như độ nhớt và độ ổn định oxy hóa
• Trong tương lai, nhu cầu sử dụng dầu gốc tổng hợp sẽ tăng cao

Nguồn: www.wolflubes.com